Energietransitie? ‘We moeten het sámen doen’
Inwoners, maar ook bedrijven, scholen en maatschappelijke organisaties in de gemeenten Oldebroek en Elburg: ze kunnen lid worden van Energiecoöperatie Noord-Veluwe (ECNV). “Het doel is om samen de Noord Veluwe duurzamer te maken”, aldus secretaris Herro Vogel.
In 2017 is in Oldebroek een coöperatie opgericht. “In Elburg waren ze ook met plannen bezig voor het oprichten van een coöperatie en toen is besloten om de handen ineen te slaan.” Na een eerste project in Elburg, een zonnedak met 180 panelen, zijn alle ogen nu gericht op de plek van de voormalige camping Heidehoek in Wezep. Hier komen 6.000 zonnepanelen te liggen en er wordt samengewerkt met de energiecoöperaties in Hattem en Heerde. “Het is een prima plek waar mensen vanwege de ligging geen overlast van ondervinden. We vinden het belangrijk dat er geen weerstand bij inwoners ontstaat.”
Herro Vogel beseft dat de energietransitie geld kost en dat veel mensen niet zomaar duizenden euro’s op tafel kunnen leggen voor bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen, een warmtepomp etc. “Voor bijvoorbeeld 10 euro per maand kunnen ze lid worden van de coöperatie. Ze hebben dan medezeggenschap en kunnen bijvoorbeeld een aantal zonnepanelen in een project kopen en meedelen in de opbrengst. Het levert minimaal 3% tot wel 4,5% rendement op en vergelijk dat maar eens met een spaarbank.”
We stippen de rol van ECNV aan. “Wij hebben de kennis en die proberen we te delen door burgers mee te nemen in de ontwikkelingen. Momenteel zijn we met drie bestuursleden en een adviseur. Dat aantal willen we graag uitbreiden. Hoe meer leden, hoe meer kennis we aan boord hebben”, legt Herro Vogel uit. Vogel, woonachtig in Oosterwolde, is eigenaar van een bouwkundig adviesbureau. Ook is hij actief voor Veluwe Duurzaam. Daarin heeft hij, net als bij de coöperatie, veelvuldig met de energiematerie te maken. “We zijn zelf thuis van het gas af en hebben ons huis verduurzaamd. Ik heb hart voor de aarde en vind dat we er als mensen zorg voor moeten dragen.”
ECNV wil in eerste instantie “zoveel mogelijk daken vol leggen met zonnepanelen.” Zo wordt contact gezocht met bedrijven die (nog) geen zonnepanelen hebben. “Dan praat je zo over een paar honderd panelen op een dak. Dat gaat veel sneller dan een woning, want dan zit je op tien tot twintig stuks. Willen bedrijven het zelf niet, dan kunnen omwonenden wellicht participeren.”
Even terug naar het toekomstige zonnepark in Wezep. In 2023 moet dat operationeel zijn en er ligt ook een belangrijke rol voor het bedrijf Solar Greenpoint. “Zij gaan samen met de drie coöperaties een aannemer zoeken en begeleiden het proces. Wij, de gezamenlijke energie coöperaties van Hattem, Heerde en Elburg/Oldebroek, gaan de kar trekken in het laten deelnemen van burgers. In dit plan is 50% lokale participatie namelijk een vereiste. Dit betekent dat de inwoners van deze gemeenten de kans krijgen mee te doen aan dit project. We moeten het sámen doen.” Info: www.ecnv.nl
Lokale energiecoöperaties Noord-Veluwe samen de regio in
De zes energiecoöperaties op de Noord-Veluwe in de gemeenten Ermelo, Elburg, Nunspeet, Harderwijk, Hattem, Oldebroek en Putten gaan op regionaal niveau hechter samenwerken. De samenwerking, onder de naam coöperatie Energie Samen Noord Veluwe (ESNV), is ondersteunend aan de lokale activiteiten van iedere coöperatie. Lokale focus blijft nadrukkelijk voorop staan. Samenwerking maakt het mogelijk de groeiende uitdagingen van de energietransitie vanuit de lokale coöperaties, door en voor de plaatselijke samenleving met vrijwilligers, op professionele wijze aan te gaan.
Waar krachten zich bundelen, moet je je organiseren
“Veel zaken rond de energietransitie vinden momenteel op landelijk en regionaal niveau plaats, denk aan de Regionale Energie Transitie (RES), verstrekking van subsidies en bijdragen uit ontwikkelfondsen. Daar waar de krachten zich bundelen, moet je je organiseren. Dat doen we met dit initiatief. Samen sta je sterker en zorgen we ervoor dat iedereen kan meewerken aan en profiteren van een schone omgeving en betaalbare duurzame energievoorziening voor ons allemaal”, vertelt Ton Marechal (kersverse voorzitter van ESNV). “Neem bijvoorbeeld het elektriciteit netwerk. Dat is nog niet ingericht op het toekomstige energielandschap. Bij dit soort zaken moet je elkaar als lokale coöperaties niet in de weg zitten, maar juist samenwerken in het belang van de lokale gemeenschap.”
Energietransitie voor de helft gerealiseerd door publieke participatie en burgerinitiatieven
Nederland heeft zich in haar Klimaatakkoord ten doel gesteld 49% minder CO2 uit te stoten in 2030 ten opzichte van 1990. “Nationaal omvat de opgave van de energietransitie de komende decennia een investering van vele tientallen miljarden euro’s. De Noord-Veluwe zal daarin haar aandeel leveren. De helft hiervan moet komen uit publieke participatie en burgerinitiatieven. Dat vraagt nogal wat van al die relatief kleine lokale coöperaties die voor het grootste deel werken met vrijwilligers. We zullen moeten professionaliseren om deze uitdaging aan te kunnen gaan. Meer body krijgen, capaciteit, kennis en kunde uitbreiden. Dat kan door onze krachten te bundelen, onze capaciteit en expertise te delen en gezamenlijk in te kopen indien nodig.”
“De projecten worden ook groter en hebben een gemiddelde looptijd van 15 tot 25 jaar. De continuïteit van de projecten en het beheer ervan moeten in die periode geborgd zijn. Ook dat is iets dat we samen beter kunnen invullen”, geeft Wim Sederel aan, directeur van Endura Harderwijk.
Samen voor en met elkaar
“De energietransitie speelt zich af op landelijk, regionaal en lokaal niveau. Voor lokale coöperaties geldt het uitgangspunt ‘samen voor en met elkaar’. Het gaat om de aanleg van een wind- of zonnepark, verlagen van energielasten, lokaal opgewekte energie ook lokaal afnemen. Maar steeds meer initiatieven en spelers zijn gemeente overstijgend en dan kom je elkaar snel tegen. In dat soort projecten wil je samenwerken en elkaar niet in de wielen rijden.”
“Ook veel spelers, zoals woningcorporaties, banken, energieleveranciers, gemeenten, bedrijvenkringen en bedrijven met hun keten willen en moeten verder kijken dan de grens van hun vestigingsgemeente. Ze zoeken partners die professionaliteit, continuïteit en lokale participatie kunnen combineren. Wij kunnen hier invulling aan geven en garanderen dat de lasten en lusten ten goede komen aan de lokale gemeenschap en niet wegvloeien naar grote (buitenlandse) bedrijven met vooral een winstoogmerk. De eerste gesprekken lopen al.”
ESNV wordt geen nieuw loket. Alle contacten en initiatieven beginnen nog steeds bij de lokale coöperaties. Heeft u interesse of ideeën?
Neem dan contact met ons op!
Foto: Eigen foto ESNV door Henk Merjenburgh
Informatiebrochure Zonnedak-Elburg
Zonnepanelen, maar dan op andermans dak!
Soms heb je interesse in duurzame energie, maar is het niet mogelijk zonnepanelen op eigen dak te plaatsen. Je huis heeft een rieten dak. Je woont in een monument of in beschermd stadsgezicht. Er staan teveel bomen in de buurt. In deze situaties bieden collectieve zonneparken een alternatief.
Begin november worden op Van de Pol’s magazijn in Elburg 180 zonnepanelen geplaatst. Deze zonnepanelen zijn eigendom van Energie coöperatie Zonnedak Elburg. Deze energie-coöperatie (opgericht door de energie-coöperatie Noord-Veluwe) biedt belangstellenden in Elburg, ’t Harde, Oosterwolde, Oldebroek en Wezep aan om een “aandeel” in het zonnedak te kopen. Er zijn 180 participaties van elk € 320,- (netto). Deze kosten worden terugverdiend door een korting op de energiebelasting. De leden beslissen samen over de inkomsten uit de verkoop van de opgewekte stroom.
Op dit moment zijn de laatste zonnepanelen beschikbaar. Mail voor informatie naar bestuur@zonnedak-elburg.nl of info@energiecooperatienoordveluwe.nl.
Informatiebrochure Zonnedak Elburg (11-2019 V3.0)
Privacyverklaring-Energiecoöperatie-Noord-Veluwe
Informatiedocument certificaten Zonnedak-Elburg (AFM)